چطور با یک همکار زورگو برخورد کنیم؟

پاسخ مشاور:

دوست عزیز، تو تنها نیستی. اداره آمار آمریکا تخمین زده در حال حاضر حدود ۱۲۵ میلیون نفر در این کشور کار می‌کنند و بیش از ۶۰ میلیون نفر، یعنی حدود نیمی از آنها مورد زورگویی قرار گرفته‌اند. در مدرسه، بچه قلدرها معمولا مظلوم‌ترها را تهدید می‌کنند که بعد از مدرسه حسابی کتکشان می‌زنند. اما قلدرهای محیط کار، رفتار متفاوتی دارند. در محیط کار، زورگویی معمولا طیف وسیعی از رفتارها را شامل می‌شود، مثلا می‌گویند «ایده‌هایت احمقانه‌اند» یا کارهایی را که تو انجام داده‌ای به اسم خودشان تمام می‌کنند. این طور رفتارها معمولا از نظر مدیران پنهان می‌ماند. زورگویی به معنای تکرار رفتاری است که به سلامت دیگران آسیب می‌زند. زورگویی فقط یک بار اتفاق نمی‌افتد، بلکه درازمدت و ادامه‌دار است. زورگویی آسیب بزرگی به افراد و شرکت‌ها می‌زند. من در کلینیک مشاوره‌ام، بارها افرادی را دیده‌ام که قربانی زورگویی بوده‌اند و استرس ناشی از این زورگویی، باعث ایجاد مشکلاتی مثل کم‌خوابی، عدم تمرکز و افسردگی در آنها شده بود. بسیاری از آنها می‌گفتند که تاثیرات زورگویی فقط محدود به محیط کارشان نبوده و در خارج از محل کار هم اثراتش را حس می‌کردند. خانواده‌هایشان هم تحت تاثیر قرار داشتند. وقتی مورد زورگویی قرار می‌گیری، احتمالا وقتی به خانه می‌روی، اعصاب نداری و استرست را سر بقیه خالی می‌کنی. بعضی از آنها از نظر سلامتی با مشکل مواجه شده بودند؛ مثلا میگرن یا فشار خون بالا داشتند و بسیاری از آنها حس می‌کردند که این مساله روی شغلشان نیز تاثیر گذاشته است. عملکردشان خوب نبود و می‌گفتند که همکار زورگو، عمدا مانع از پیشرفتشان شده است. پس باید راهی برای مقابله با همکار زورگو پیدا کنیم. می‌توانی انتخاب کنی که چطور واکنش نشان دهی. حتی می‌توانی کاری کنی تا به مرور زمان رفتارش را تغییر دهد. ما به آدم‌ها اجازه می‌دهیم که با ما آن‌طور که دوست دارند رفتار کنند. اگر او را تحمل کنی، به رفتارش ادامه خواهد داد.

راه‌های مناسب برای برخورد با افراد زورگو از این قرارند:

1. روی واکنشت تمرکز کن. حمله کردن، برآشفتن یا داد زدن بر سر فرد زورگو، کمکی به تو نمی‌کند. چند نفس عمیق بکش. سعی کن خودت را کنترل کنی و واکنش‌های عاقلانه نشان دهی.
2. تاثیر رفتارش را محدود کن. اینکه در جمع خانواده، دائما از او گله و شکایت کنی یا دائما به فکر راهی برای انتقام باشی، دردی را دوا نمی‌کند. فقط زمان و انرژی بیشتری از تو می‌گیرد. به افراد منفی فضا نده و نگذار انرژی منفی‌شان در سایر جنبه‌های زندگی‌ات گسترش پیدا کند.
3. مهارت‌های مقابله با فرد زورگو را یاد بگیر. گاهی برای تسکین احساساتت، وسوسه می‌شوی به راه‌حل‌های موقت روی بیاوری؛ مثل پرخوری یا سیگار. اما اینها راه‌حل نیستند، خودشان مشکلند. ورزش، مطالعه، گذراندن زمان با دوستان یا مدیتیشن، روش‌های سالم‌تری برای کنترل احساسات هستند.
4. حرفت را بزن. گاهی گفتن یک جمله کافی است تا فرد زورگو را سر جایش بنشاند. مثلا «دیگه نمی‌تونم این رفتارت رو تحمل کنم.» البته این نیازمند تمرین است. می‌توانی ماجرا را برای یکی از دوستان صمیمی‌ات تعریف کنی و با او تمرین کنی. در محل کار، اگر رفتار ناپسندی از فرد زورگو دیدی، نارضایتی‌ات را نشان بده. به او نگو: «تو واقعا آدم بی‌رحمی هستی». به جایش بگو: «تو دائما سر میز من سرک می‌کشی، مانیتورم رو نگاه می‌کنی و نامه‌های محرمانه‌ام رو می‌خوانی.» سپس بگو که رفتارش روی عملکرد تو چه تاثیری می‌گذارد و بعد بگو که بعد از این، کدام رفتارها را تحمل نخواهی کرد (می‌توانی از بعضی از رفتارهایش چشم‌پوشی کنی). یا مثلا در جلسه، اگر رفتار ناشایستی از او دیدی، می‌توانی جلوی همه به او بگویی: «وقتی ایده‌ام رو مطرح کردم، دیدم که چشم‌هات رو گرد کردی. پیشنهاد بهتری داری؟» افراد زورگو معمولا زیرکانه رفتار می‌کنند تا بقیه کارکنان، از رفتارشان بویی نبرند. وقتی تو در جمع او را خطاب قرار می‌دهی، خواه ناخواه توجه بقیه به او جلب می‌شود.
5. تک تک اتفاقات را ثبت کن. اتفاقات را به‌طور شفاف بنویس. بنویس که در چه تاریخی، چه اتفاقی افتاد و چه کسانی شاهد ماجرا بودند. ثبت اتفاقات کمک می‌کند تا الگوی رفتاری فرد زورگو را پیدا کنی. اگر بخواهی این مشکل را با سرپرست یا مدیرت در میان بگذاری، این مدارک به دردت خواهد خورد.
6. حمایت دیگران را جلب کن. فرد زورگو، احتمالا فقط به تو زورگویی نمی‌کند (هرچند ممکن است حس کنی تنها قربانی‌اش هستی). با بقیه همکارانت صحبت کن تا ببینی آیا از بین آنها کسی مورد زورگویی قرار گرفته یا نه. می‌توانید علیه او پرونده‌سازی کنید. اگر تعدادتان زیاد باشد، کارفرما انگیزه پیدا می‌کند که شخصا مساله را حل کند.
7. موضوع را با مدیریت مطرح کن. تمام نکاتی که تا حالا یاد گرفتی، فقط کمک می‌کنند تا شرایط را مدیریت کنی. با این حال، فرد زورگو ممکن است همچنان به رفتارش ادامه دهد. در این صورت، موضوع را با منابع انسانی یا مدیریت در میان بگذار. مدارکت را هم با خودت ببر؛ به خصوص مدارکی که تاثیر منفی رفتار او بر عملکردت را نشان می‌دهد. اگر مدارک کافی داشته باشی، منابع انسانی طبق آیین نامه مساله را پیگیری خواهد کرد.

تو تا اینجا هر آنچه از دستت بر می‌آمد انجام دادی. از حالا به بعد، همه چیز به منابع انسانی و کارفرما بستگی دارد. بهتر است از آن به بعد، کمتر با فرد زورگو در تماس باشی. ممکن است کارفرما یا منابع انسانی موضوع را جدی نگیرند یا اصلا پیگیری نکنند. تو هرگز نخواهی فهمید که منابع انسانی تا چه حد پیگیر قضیه بوده، چون این اطلاعات معمولا محرمانه‌اند. اما می‌توانی دقت کنی که آیا رفتار فرد زورگو با تو تغییر کرده یا نه. اگر شاهد تغییر چندانی نبودی و این رفتارها همچنان برایت آزاردهنده بود، می‌توانی به آخرین راه‌حل فکر کنی. به این فکر کن که آیا کار کردن در یک محیط سمی و شغلی که به زندگی‌ات لطمه می‌زند، ارزشش را دارد؟ اگر استعفا دادی، به خودت یادآوری کن که فرد زورگو تو را وادار به استعفا نکرد. تو خودت این را انتخاب کردی، چون به خودت احترام می‌گذاری و نمی‌خواهی در چنین محیطی کار کنی. یک تغییر ذهنیت کوچک، باعث می‌شود به جای بازنده بودن، احساس برنده بودن کنی.

منبع: Inc – The Balance – مشاور: Amy Morin, Susan Heathfield

1. در مورد پیشنهاداتی که مشاوران خارجی ارائه کرده‌اند، قبل از پذیرش و به‌کارگیری این پیشنهادات، بررسی کنید که آیا با توجه به شرایط و بافت اجتماعی - اقتصادی کشورمان، اجرای این پیشنهاد به مصلحت است. این وبلاگ مسئولیتی در قبال کاربرد این پیشنهادات توسط خوانندگان ندارد.
2. لطفا نظرات و تجربیاتتان را با خوانندگان وبلاگ در میان بگذارید.