سئوال:
مشاور عزیز،
بهعنوان یک کارمند بخش منابع انسانی، همواره برایم سوال بوده که چرا افراد موفق بیشتر از سایر افراد شغل خود را تغییر میدهند. برعکس، چرا برخی دیگر از کارمندان با وجودی که به شغل یا سازمانی که در آن کار میکنند، کوچکترین علاقهای ندارند، هرگز به استعفا فکر نمیکنند؟ آیا تغییر شغل یک امتیاز منفی است؟ آیا کارمندی که بهطور مداوم شغل خود را تغییر داده، گزینه مناسبی برای استخدام هست؟
پاسخ مشاور:
پاسخ: دوست عزیز، این روزها برای فردی که بارها شغل خود را تغییر داده است، از واژه «job hopper» استفاده میکنند. هیچ کارمندی دوست ندارد که دیگران چنین برچسبی به او بزنند. برای همین، از ترس اینکه مبادا از سوی کارفرمایان پذیرفته نشوند، هرگز شغل خود را تغییر نمیدهند، حتی اگر از آن بیزار باشند. آنها اعتقاد دارند که ماندن در یک سازمان برای بازههای طولانی، مثل سه یا چهار سال، یعنی «ثبات». اما بیا منطقی به قضیه نگاه کنیم. مسلما کارفرمایی که ارزش تو را میداند و سعی میکند بهترین تجربههای آموزشی را برای تو فراهم کند، به مفاهیم از کار افتادهای مثل «ثبات» اهمیت نمیدهد. برای چنین کارفرمایی، دستاوردهای تو مهم هستند، نه مدت زمانی که در سازمانها مشغول بهکار بودهای. کسبوکارها از نظر سرعت به دو دسته تقسیم میشوند: کسبوکارهای سریع و کسبوکارهای کند. کسبوکارهای سریع (چالاک) سازمانهایی هستند که خود را به سرعت با تحولات روز همسو میکنند. تو باید به دنبال کسبوکارهای سریع باشی چراکه کسبوکارهای کند، فقط به تو حقوق پرداخت میکنند تا نهایتا یک شغل بهتر پیدا کنی. اگر قصد داری در محیط کار هزاره سوم دوام بیاوری، باید رو به جلو حرکت کنی و هر روز چیز جدیدی یاد بگیری تا از تحولات عرصه کسبوکار عقب نمانی.
سازمانهای کند اسیر تشریفات اداری، سیاستهای قدیمی و قوانین دستوپاگیر هستند. در سازمانهای سریع، کارمندان آزادانه وظایف خود را انجام میدهند و ایدههای خود را عملی میکنند. سالهای گذشته، امنیت شغلی از هر چیزی مهمتر بود. هدف همه مردم این بود که پس از فارغالتحصیلی در یک سازمان بزرگ استخدام شوند و تا بازنشستگی همانجا ماندگار شوند. آن دوران به سر رسیده است. هیچ سازمانی امنیت شغلی تو را برای همیشه ضمانت نمیکند. امنیت شغلی تو دیگر در دستان کارفرما نیست. کنترل آن در دست خودت است. این تو هستی که جایگاه خودت را در بازار کار تعیین میکنی. اگر یک فرصت شغلی را از دست دادی، نگرانیای نخواهی داشت چون میدانی که توانایی حل کدام مشکلات را داری و چه سازمانهایی با همان مشکل دست و پنجه نرم میکنند.
اما پرسیدی که چرا افراد موفق بیشتر از بقیه شغل خود را عوض میکنند. اگر کسی قصد دارد در حرفه خود پیشرفت کند، هر کدام از دلایل زیر میتواند یک انگیزه قوی برای تغییر شغل باشد:
- وقتی برای طولانیمدت در یک سازمان بمانی، به مرور زمان ارتباط تو با دنیای خارج قطع میشود. گستره چشمانداز تو محدود میشود و رفته رفته روی اولویتهای داخلی سازمان تمرکز خواهی کرد (مثلا کدام کارمند ترفیع گرفته، جایگاه بعدی تو چه خواهد بود و. . . ). یکی از بزرگترین خطرات استخدام طولانیمدت در یک سازمان این است که از تحولات دنیای بیرون بیخبر خواهی ماند.
- وقتی شغل خود را تغییر میدهی، به دنبال آن با چالشهای فراوانی روبهرو میشوی و تجربه کسب خواهی کرد. اما اگر برای یک بازه زمانی طولانی شغل خود را تغییر ندهی، هرگز چنین تجربیاتی به دست نخواهی آورد، مگر اینکه سازمانی که در آن کار میکنی، یک سازمان موفق با رشد سالانه ۳۰ درصد یا بالاتر باشد.
- احساس عدم صلاحیت اصلا احساس خوبی نیست. اما فراموش نکن که بیشترین میزان یادگیری مربوط به زمانی است که کمترین میزان مهارت را داری. وقتی کار خود را خوب بلد باشی، بخشی از مغز تو به صورت خودکار به خواب میرود. وقتی در انجام یک کار مهارت داری، کنجکاوی تو به حداقل میرسد. اما وقتی مکررا شغل خود را تغییر میدهی، حس کنجکاوی در تو همواره فعال خواهد بود و احساس عدم صلاحیت باعث میشود هر روز خودت را مجبور کنی که چیز جدیدی یاد بگیری.
- هر بار که شغلت را تغییر میدهی، ناچاری روی ارزشهایت تجدید نظر کنی و خودت و ارزشهایت را دوباره تعریف کنی. اگر در شغل فعلیات به اندازه کافی تجربه کسب کردهای اما جای پیشرفتی برایت وجود ندارد، تصمیم با تو است. میتوانی بمانی یا استعفا دهی. اما حقیقت اینجاست که تو مهارتهایت را به کارفرما میفروشی و بهترین راه برای تقویت مهارتها، استفاده از فرصتهای جدید برای یادگیری است.
- هر چه بیشتر شغل خود را تغییر دهی، انجام مصاحبه و مذاکره برایت آسانتر خواهد بود. اگر در یک شغل بمانی، این مهارت در تو تقویت نخواهد شد.
- تغییر مداوم شغل به تو کمک میکند کارفرمایان را بهتر ارزیابی کنی، همانطور که آنها تو را ارزیابی میکنند. دیگر نیازی نیست زمان خود را برای کارفرمایی که توانایی حل مساله ندارد یا به تو آزادی عمل نمیدهد، هدر بدهی.
- وقتی برای مدت طولانی در یک شغل بمانی، عملکرد تو مکانیکی خواهد شد. دیگر ایده جدیدی در ذهن تو شکل نخواهد گرفت و خلاقیت و میل به تجربههای جدید در تو از بین خواهد رفت.
- شرکتهایی هستند که افرادی را که دائما شغل خود را تغییر دادهاند استخدام نمیکنند (حتی در بازههای زمانی دو یا سه سال). اگر تو هم جزو این دسته از افراد هستی، نترس! احتمالا در چنین شرکتی استعدادهای تو شکوفا نخواهد شد.
- هر چه در سازمانهای بیشتری کار کنی، افراد بیشتری تو را خواهند شناخت و تو نیز با افراد بیشتری آشنا خواهی شد. به این ترتیب اعتبار تو نزد آنها افزایش خواهد یافت و دیگر شروع یک کار جدید در یک سازمان جدید و کشف اولویتهایشان برای تو دشوار نخواهد بود.
- هر چه بیشتر در یک سازمان بمانی، به مرور به این منطقه امن عادت خواهی کرد. تغییر شغل به تو کمک میکند منطقه امن خود را گسترش دهی. فراموش نکن که تو یک «عنوان شغلی» نیستی و هزاران فرصت جدید، بیرون از سازمان در انتظار تو است.
- در مورد پیشنهاداتی که مشاوران خارجی ارائه کردهاند، قبل از پذیرش و بهکارگیری این پیشنهادات، بررسی کنید که آیا با توجه به شرایط و بافت اجتماعی - اقتصادی کشورمان، اجرای این پیشنهاد به مصلحت است. این وبلاگ مسئولیتی در قبال کاربرد این پیشنهادات توسط خوانندگان ندارد.
- لطفا نظرات و تجربیاتتان را با خوانندگان وبلاگ در میان بگذارید.