سئوال:
مشاور عزیز، من مدیر استخدام هستم. موضوع حقوق، همیشه بحث‌انگیز بوده است. خیلی از ما دوست نداریم دیگران بدانند چقدر حقوق می‌گیریم، حتی دوست‌های صمیمی یا نزدیکانمان. در محیط کار، تمایل به این پنهان کاری بیشتر است.
ممکن است سال‌ها با یک نفر همکار باشیم اما ندانیم حقوقش چقدر است. حتی سوال نمی‌کنیم، چون فکر می‌کنیم شاید فضولی باشد. در آگهی‌های استخدام هم هیچ اشاره‌ای به حقوق نمی‌شود. این سیاست شرکت‌ها است. به همین خاطر، بسیاری از کارجویان تقریبا تا آخرین لحظه در ابهامند و نمی‌دانند کاری که برایش رزومه فرستاده‌اند، حقوق قابل قبولی دارد یا نه. در جلسات مصاحبه، وقتی صحبت از حقوق می‌شود انگار هر دو طرف معذب می‌شوند، به خصوص متقاضی کار. انگار صحبت از حقوق یک تابو است. نظر شما چیست؟ آیا بهتر نیست این تابو را بشکنیم و آزادانه درباره حقوق صحبت کنیم؟
پاسخ مشاور:
دوست عزیز، حقوق دریافتی کارکنان، تاثیر زیادی بر سود و زیان شرکت‌ها دارد. به‌عنوان کارفرما، اگر به کارکنان بیش از حد حقوق دهید، ممکن است سود و ثبات مالی شرکت به مخاطره بیفتد. اگر کم حقوق بدهید، کارکنان به راحتی شرکت را ترک خواهند کرد.
باید کاری کنید که نه سیخ بسوزد و نه کباب. به‌عنوان یک مدیر، برای آنکه سودآوری داشته باشید، باید به این سوالات جواب دهید: «پرداخت چه مبلغی در توانم است؟ حقوق تا چه حد در جذب کارمند نقش دارد؟ هر سال، حقوق کارکنان چقدر اضافه می‌شود؟»
پس از تعیین حقوق و دستمزدها، این سوال ایجاد می‌شود که آیا می‌خواهید این ارقام را به کارکنان فعلی و کارجویان اعلام کنید یا نه. جواب قطعی وجود ندارد. پس بهتر است شفافیت در رابطه با حقوق را از زوایای مختلف بررسی کنیم.
سوال اول: آیا محدوده حقوق را در آگهی استخدام ذکر کنیم؟
«لیز رایان»، کارشناس امور شغلی معتقد است که اعلام محدوده حقوق در آگهی استخدام، معقول و اخلاقی است. او تاکید می‌کند که این هم به نفع کارفرماست و هم به نفع کارجو. او می‌گوید: «در این صورت، اگر به نظر کارجو، حقوق پیشنهادی شما کم باشد، درخواست نمی‌دهد. نه وقت خودش تلف می‌شود، نه وقت شما». اما این در مورد همه شرکت‌ها صدق نمی‌کند.
- معایب: اگر محدوده حقوق را در آگهی اعلام کنیم، احتمالش هست که بعضی از کارجویان با استعداد را که به دنبال حقوق بالاتر هستند، از دست بدهیم. ممکن است شما یک بودجه برای حقوق در نظر گرفته باشید اما اگر به یک مورد عالی بر بخورید، حاضرید رقم را بالا ببرید. در این صورت، اعلام حقوق در آگهی به نفعتان نیست. ممکن است کارجو آگهی را این‌طور تفسیر کند: «حقوق ما همین است. چانه هم نمی‌زنیم.»
- مزایا: اگر حقوق پیشنهادی شما از حد معمول بیشتر است، می‌توانید از آن به‌عنوان اهرمی برای جذب کارجویان موفق استفاده کنید. به‌علاوه، اگر به دنبال متنوع‌سازی نیروی کار هستید، اعلام حقوق در آگهی به شما در این راستا کمک می‌کند. زنان معمولا کمتر از مردان، سر حقوق چانه می‌زنند که همین، شکاف عمیقی میان دستمزد زنان و مردان ایجاد کرده است. طبق تحقیقات ۴۶ درصد مردان بر سر حقوق مذاکره می‌کنند اما در مورد زنان، این رقم ۳۰ درصد است. شما با اعلام حقوق پیشنهادی در آگهی استخدام می‌توانید این شکاف و عدم توازن را کاهش دهید.
طبق تحقیقات، اعلام حقوق در آگهی استخدام باعث افزایش نرخ ارسال (submission rate) می‌شود. این یعنی اگر در آگهی، میزان حقوق را اعلام کنید، افراد بیشتری درخواست می‌دهند یا رزومه می‌فرستند. وقتی اپلیکیشن بافر، حقوق کارکنان و فرمول تعیین دستمزدها را منتشر کرد، در کمتر از ۳۰ روز، ۲۸۸۶ درخواست شغلی دریافت کردند که این رقم در مقایسه با ماه قبلش، دو برابر شده بود. هرچه تعداد تقاضا بیشتر باشد، احتمال یافتن کارمند مناسب بیشتر است. اما فرآیند بررسی رزومه‌ها زمان بیشتری می‌برد. به‌علاوه، درج حقوق در آگهی، لزوما تاثیری بر کیفیت و صلاحیت متقاضیان ندارد و فقط تعدادشان را افزایش می‌دهد.
سوال دوم: آیا به همکارتان می‌گویید چقدر حقوق می‌گیرید؟
یکی از قوانین نانوشته میان کارکنان این است که «درباره حقوق حرف نزنید». درآمد برای همه مهم است چون روی سبک زندگی، انتخاب‌ها و حتی هویت افراد تاثیر دارد.
- معایب: اگر کارمندی بفهمد که همکارش بیشتر از او حقوق می‌گیرد، ممکن است از خودش بپرسد: «چرا من حقوقم کمتر است؟ این منصفانه نیست» و هضم این موضوع برایش سخت است و حل آن، برای مدیر، سخت‌تر. در نتیجه، انرژی منفی در محیط کار پخش می‌شود و نرخ گردش کارکنان افزایش می‌یابد.
به‌علاوه، به‌عنوان یک کارفرما، استخدام افراد نخبه برایتان سخت می‌شود. یک فرد نخبه معمولا به حقوق متوسط قانع نمی‌شود. کارکنان فعلی که از سابقه و استعداد او خبر ندارند، نمی‌توانند این تفاوت را درک کنند. - مزایا: یک ضرب‌المثل است که می‌گوید: «قوانین ساخته شده‌اند که شکسته شوند. » به خصوص قوانین نانوشته، مثل صحبت کردن درباره حقوق. وقتی درباره حقوق با همکارانتان صحبت کنید، دیر یا زود این حرف‌ها در سراسر سازمان پخش می‌شود و همه خبردار می‌شوند که حقوق «باب» از حقوق «بیل» بیشتر است. در نتیجه، عملکرد مدیر استخدام زیر سوال می‌رود.
اما چطور می‌توانید از افشای این اطلاعات جلوگیری کنید؟ می‌توانید هنگام عقد قرارداد از کارمند بخواهید که حقوقش را پیش همکارانش فاش نکند. اما این بیشتر حالت صوری دارد. حتی اگر صوری نباشد، تحمیل این موضوع به کارکنان در بلندمدت به نفع سازمان نیست.
به‌علاوه، کارکنان نخبه، اگر از حقوق همکارانشان باخبر باشند، احتمال آنکه بمانند بیشتر است، به خصوص اگر حقوقی که به آنها پرداخت می‌کنید، در مقایسه با سایر شرکت‌ها کمتر باشد. طبق تحقیقات پروفسور «بنجامین کمپبل» و همکارانش، برای کارکنان، تفاوت حقوقشان با همکارانشان مهم‌تر است از تفاوت حقوق با شرکت‌های دیگر. اگر کارکنان نخبه بدانند که به نسبت همکاران کم‌مهارتشان، بیشتر حقوق می‌گیرند، احساس می‌کنند عدالت در سازمان وجود دارد. احساس ارزشمندی می‌کنند و این احتمال استعفایشان را کمتر می‌کند.
سخن آخر:
اگر به‌عنوان یک مدیر می‌خواهید فرهنگ شفافیت درباره حقوق را ترویج کنید، ابتدا باید یک مهارت را یاد بگیرید: رعایت انصاف در تعیین دستمزدها. به هر حال، حقوق مهم است. اینکه درباره حقوق صحبت کنید یا نکنید، تاثیر بسزایی بر جذب و حفظ نیروها دارد.
- در مورد پیشنهاداتی که مشاوران خارجی ارائه کرده‌اند، قبل از پذیرش و به‌کارگیری این پیشنهادات، بررسی کنید که آیا با توجه به شرایط و بافت اجتماعی - اقتصادی کشورمان، اجرای این پیشنهاد به مصلحت است. این وبلاگ مسئولیتی در قبال کاربرد این پیشنهادات توسط خوانندگان ندارد.
- لطفا نظرات و تجربیاتتان را با خوانندگان وبلاگ در میان بگذارید.