سئوال:
مشاور عزیز، چندین سال است که در شرکتی به عنوان کارمند بخش فروش کار می‌کنم. طی این سال‌ها حقوقم افزایش چندانی نداشته و فکر می‌کنم در مقایسه با سایر شرکت‌ها، حقوق پرداختی‌ام خیلی پایین است. هیچ‌وقت این موضوع را با مدیرانم مطرح نکرده‌ام. آیا درخواست اضافه حقوق، درست است؟ اگر بله، چطور آن را مطرح کنم؟
پاسخ مشاور:
دوست عزیز، بارها از خیلی‌ها شنیده‌ام که هیچ‌وقت درخواست افزایش حقوق نکرده‌اند، به دلایل متعدد. یکی می‌ترسد دیگران فکر کنند آدم پولکی‌ای است. یکی از مطرح کردن این موضوع معذب می‌شود. بعضی‌ها هم اصلا نمی‌دانند چطور این درخواست را مطرح کنند. همه اینها منتظر می‌نشینند تا یک روز، کارفرمایشان متوجه عملکرد خوبشان شود، بلکه حقوقشان را زیاد کند که در این حالت هم معمولا حقوقشان خیلی کمتر از رقمی خواهد بود که انتظارش را دارند. باور کن درخواست اضافه حقوق، یک امر طبیعی است و مادامی که اصولش را رعایت کنی، اصلا طماع یا عجیب و غریب به‌نظر نخواهی رسید. تنها یک مکالمه ممکن است باعث شود حقوقت به میزان چشمگیری زیاد شود. و اما برسیم به نکاتی که باید در نظر بگیری:
۱- این کاملا طبیعی است
شاید تو بابت این موضوع استرس داشته باشی اما مدیرت احتمالا استرس ندارد چون او همیشه با پرداخت‌ها سروکار داشته و اگر آدم باتجربه و منطقی‌ای باشد، بعید است از درخواستت تعجب کند یا در مورد تو فکر بد کند، مگر اینکه در یک محیط ناکارآمد مشغول به‌کار باشی. حتی اگر او در نهایت درخواست تو را رد کند، بعید است این درخواست، رابطه‌تان را خدشه‌دار کند، به شرطی که اولا مبلغ مورد نظرت از حقوق معمول در آن حوزه خیلی زیادتر نباشد و ثانیا، عملکردت خوب باشد.
۲- درباره زمان درخواستت فکر کن
مدیر تو هم یک انسان است و دارای احساسات انسانی است، پس اگر پریشان یا عصبی است یا به‌خاطر کاهش بودجه‌ها استرس دارد، نباید الان این موضوع را مطرح کنی. برعکس، اگر اخیرا دستاورد مهمی داشته‌ای یا مدیرت از عملکرد اخیرت راضی به نظر می‌رسد، احتمالا الان زمان خوبی برای درخواست اضافه حقوق است.
۳- عملکرد خوب در یک‌سال گذشته
بعضی شرکت‌ها خودشان سالی یک بار، حقوق کارمندها را براساس عملکردشان بازبینی می‌کنند اما خیلی از شرکت‌ها نه. اگر از آخرین‌باری که حقوقت تعیین شده یا افزایش یافته، یک‌سال (یا بیشتر) گذشته و عملکرد خیلی خوبی در این مدت داشته‌ای، وقتش است که درباره حقوقت تجدیدنظر شود. اما اگر کمتر از یک‌سال از افزایش حقوقت گذشته یا هنوز یک‌سال نشده که در یک سازمان استخدام شده‌ای، درخواست اضافه حقوق ممکن است به‌نظر غیرواقع‌بینانه یا نشدنی برسد. البته استثناهایی هست. مثل وقتی که شغل مربوطه با چیزی که سر آن توافق کرده بودید، زمین تا آسمان فرق داشته باشد و مثلا از تو بخواهد دائم به ماموریت بروی. اما در سایر مواقع، رسم بر این است که یک‌سال صبر کنی و البته عملکردت هم مهم است. اگر طی این مدت، مرتکب اشتباهات فراوان شده‌ای، بهتر است فعلا بی‌خیال افزایش حقوق شوی.
۴- چرخه بودجه‌بندی و افزایش حقوق شرکتتان را بدان
اگر شرکتتان حقوق‌ها را سالانه افزایش می‌دهند دقت کن و ببین این اتفاق کی می‌افتد. بعضی‌ها حقوق هر کارمند را در سالگرد استخدامش بررسی می‌کنند. بعضی دیگر همه حقوق‌ها را در یک زمان، مثلا در ماه دسامبر هر سال بررسی می‌کنند که پایان سال مالی و زمان بودجه‌بندی‌هاست و درخواستت را حداقل یک ماه قبل از شروع این فرآیندها مطرح کن. اگر زیادی صبر کنی ممکن است تصمیم‌گیری درباره افزایش حقوق‌ها نهایی شده باشد.
۵- ارزش کارت را بدان و تحقیق کن
قبل از درخواست، درباره محدوده حقوقت و عرف بازار کار تحقیق کن. اگر عرف بازار خیلی بالاتر باشد، می‌توانی با استناد به آن متقاعدشان کنی. البته پیدا کردن عرف بازار کار آسانی نیست چون حقوق‌ها از شرکت تا شرکتی دیگر، فرق دارد. می‌توانی به وب‌سایت‌هایی که حقوق‌ها را درج می‌کنند رجوع کنی اما آنها هم نهایتا کمک می‌کنند که محدوده حقوق دستت بیاید. اما گزینه بهتر این است که از افرادی که در حوزه کاری‌ات هستند، سوال کنی. خیلی‌ها دوست ندارند این سوال را بشنوند که «چقدر حقوق می‌گیری؟» پس بپرس: «اگر شغلی مثل شغل من داشتی، انتظار داشتی حقوقت چقدر باشد؟»
۶- ساختار پرداخت شرکتت را در نظر بگیر
سپس باید ساختار حقوق‌دهی شرکتت را بشناسی. بعضی‌ها در هر بار، حقوق افراد را نهایتا ۵ درصد افزایش می‌دهند. بعضی‌ها سخاوتمندترند و دانستن این موضوع، کمک می‌کند که ببینی چه مبلغی معقول و شدنی است.
اما حالا سوال اینجاست که پس از بررسی تمام این موارد، در جلسه به مدیرت چه بگویی؟
خیلی‌ها فکر می‌کنند باید با جزئیات توضیح دهند که چرا استحقاق اضافه حقوق را دارند. اما بهتر است درخواستت مختصر و مفید باشد. کافی است بگویی که مثلا مسوولیت‌هایت اضافه شده یا نقشت بیشتر شده. نیازی به اسلایدهای پاورپوینت نیست. اما اگر رقم مشخصی در ذهنت نیست، اشکالی ندارد اما آماده باش که مدیرت از تو بپرسد: «چقدر؟» اگر مدیرت باید با مدیران رده‌بالاتر هماهنگ کند و از آنها تایید بگیرد، می‌توانی کارش را آسان‌تر کنی. یک لیست کوتاه، در حد یک صفحه، شامل جملات کوتاه و به صورت عنوان‌های جداگانه از مسوولیت‌ها یا دستاوردهایت تهیه کن. اگر اطلاعات قانع‌کننده‌ای درباره حقوق سایر شرکت‌ها داری، آن را هم ضمیمه کن. این لیست را به مدیرت بده تا او به مدیرانش ارائه کند.
و اما برسیم به جواب مدیرت:
- اگر جواب بله قطعی نداد و گفت «باید فکر کنم»، هیچ مشکلی نیست. بسیاری از مدیران، همان لحظه بله نمی‌گویند.
- اگر گفت «شاید»، باید در مورد اقدامات بعدی‌ات از او شفاف سوال کنی. بگو: «اشکالی ندارد روز بیستم که جلسه داریم پیگیری‌اش کنم؟» اگر خودش آدمی است که اهل پیگیری است، فقط از او تشکر کن.
- اگر جوابش منفی بود، از او بپرس: «می‌شود بگویید برای آنکه حقوقم در آینده اضافه شود، چه باید بکنم؟» یک مدیر خوب باید برایت توضیح دهد که چه کارهایی باید انجام دهی. سپس می‌توانی بررسی کنی که آیا می‌خواهی وارد مسیری که او تعیین کرده بشوی یا نه. و اگر توضیح مشخصی نداد، این نشانه خوبی است که اگر پول بیشتر بخواهی، شاید بهتر باشد آن شرکت را ترک کنی.
- در مورد پیشنهاداتی که مشاوران خارجی ارائه کرده‌اند، قبل از پذیرش و به‌کارگیری این پیشنهادات، بررسی کنید که آیا با توجه به شرایط و بافت اجتماعی - اقتصادی کشورمان، اجرای این پیشنهاد به مصلحت است. این وبلاگ مسئولیتی در قبال کاربرد این پیشنهادات توسط خوانندگان ندارد.
- لطفا نظرات و تجربیاتتان را با خوانندگان وبلاگ در میان بگذارید.