سئوال:
مشاور عزیز، قبل از کرونا، همه کارکنان شرکت ما به صورت حضوری کار می‌کردند اما از پارسال، همه دارند دورکاری می‌کنند. حالا پس از مدت‌ها، آرام آرام از کارمندها می‌خواهند که به شرکت برگردند. البته کسانی که می‌خواهند می‌توانند برای همیشه دورکاری کنند. من اما تصمیم گرفتم برگردم و حضوری کار کنم ولی هیچ کدام از اعضای تیمم، چنین تصمیمی ندارند. خیلی از مشتری‌هایمان دارند دوباره برای جلسات حضوری برنامه ریزی می‌کنند. البته تشکیل جلسه از طریق اپلیکیشن زوم هم ممکن است اما جلسات حضوری، هم راحت‌ترند هم مفیدتر. رئیسمان از این مساله آگاه است اما خودش همیشه طرفدار دورکاری بوده و تصمیم گرفته کماکان دورکاری کند. از او انتظار ندارم که از همکارها بخواهد مثلا برای جلسات، در شرکت حضور داشته باشند.
چند روز پیش یکی از مشتری‌ها از من خواست که جلسه‌ای با او و یکی از همکارها به نام «جین » را ترتیب دهم. جین هنوز دورکاری می‌کند و کلا از این شهر نقل مکان کرده. مدیرم از من خواهش کرد که جلسه را به جای جین، خودم تشکیل دهم و سپس اطلاعات را به او ایمیل کنم. ما خیلی جلسه داریم و من نگرانم که این به یک رویه تبدیل شود. من آن روز، وقت خالی داشتم و دلیل خاصی برای نرفتن به جلسه نداشتم، برای همین، بدون جین جلسه را تشکیل دادم. اما حس می‌کنم لزومی ندارد مسوولیت اضافی گردن بگیرم، صرفا چون همکارهایم دورکار هستند. آیا حسم درست است؟ اگر بله، چطور موضوع را با مدیرم مطرح کنم؟
پاسخ مشاور:
دوست عزیز، خیلی از شرکت‌ها تازه در این شرایط قرار گرفته‌اند و بسیاری از آنها هنوز نمی‌دانند چطور مدیریتش کنند. در نتیجه، کارکنان حضوری نه تنها کارهای خودشان، بلکه مجبورند بخشی از کارهای همکاران دورکارشان را نیز انجام دهند. گرچه خیلی از این کارها، مسوولیت‌های خرده ریز هستند، مثل حضور در جلسه یا باز کردن و اسکن ایمیل‌ها، اما وقتی این کارها روتین می‌شود و مجبور می‌شوی کار چند نفر را انجام دهی، حجم کارها زیاد می‌شود. و اگر قبل از انتقال مسوولیت‌ها، هیچ گفت‌وگویی در این رابطه صورت نگرفته و هیچ کس توضیح نداده که چه تاثیری روی وقت و حجم کارهایت خواهد گذاشت، طبیعی است که احساس دلخوری کنی. پس بله. باید با رئیست صحبت کنی. چیزی در این مایه‌ها بگو: «از اینکه چند روز پیش، کارهای همکارم جین را انجام دادم خوشحالم اما می‌خواستم مطمئن شوم در آینده، برای کسانی که با مشتری‌هایشان جلسه دارند، برنامه‌ای وجود دارد که من مجبور نشوم به جای همه کسانی که خودشان تصمیم به دورکاری گرفته‌اند، جلساتشان را تشکیل دهم.» اما حواست باشد. ممکن است رئیست تصمیم بگیرد همه آن کارها را به تو محول کند و بگوید که این وظایف، دیگر بخشی از کار توست. اگر این اتفاق افتاد، چند گزینه داری: می‌توانی با تصمیمش مخالفت کنی. یا می‌توانی با این مساله، مثل موضوع اولویت بندی کارها برخورد کنی و بگویی: «اگر داریم این وظیفه را مشخصا به کارهای من اضافه می‌کنیم، پس بیایید ببینیم چه کاری را از وظایف من حذف کنیم بهتر است، تا برای وظایف اضافه وقت داشته باشم». یا می‌توانی بگویی که حالا، یک نقش جدید و کلیدی در تیم داری که باعث می‌شود کارها، بدون دردسر پیش بروند. سپس درخواست اضافه حقوق کن. اگر هیچ‌کدام از این‌ها ممکن نشد، ببین آیا تحت همه این شرایط، هنوز هم این کار را می‌خواهی یا نه. اما حتما حرفت را بزن و اجازه نده بدون گفت‌وگو چیزی به تو تحمیل شود.
اما حالا که صحبت از دورکاری شد بیا درباره بعضی مسائل و مشکلات متداول در رابطه با دورکاری صحبت کنیم. خیلی از کارمندها که در شرایط مشابه تو هستند، برایم نامه می‌نویسند و از مشکلات متعدد خود می‌گویند. حتی بعضی از مدیران هم از شرایط، ناراضی هستند. مثلا یکی از آنها نوشته «من مدیر یک تیم ۹ نفره هستم و چند وقت پیش، به همه حق انتخاب دادیم که به شرکت برگردند یا به دورکاری ادامه دهند. نیمی از تیم تصمیم گرفتند برگردند و نیمی، دورکاری را ترجیح دادند. من مشکلی ندارم. منتها، کارکنان دورکار از اقداماتی که برای کارکنان حضوری انجام دادیم تا شرایط و بازگشت به محل کار، برایشان خوشایند شود، ناراحتند. مثلا یک روز برایشان بستنی خریدیم. حالا کارکنان دورکار شاکی شده‌اند که چرا برای آنها بستنی نخریده‌ایم!! قصد داشتیم یکسری کارهای دیگر هم برای کارکنان حضوری انجام دهیم. آیا به نظرتان این بی‌انصافی در حق دورکارها است؟» در جواب به او باید بگویم نه. کارکنان دورکار هم از مزایای خاص خودشان بهره‌مندند، مثلا مجبور نیستند رفت و آمد کنند و می‌توانند راحت‌تر به کارهای خانه برسند. هم کار حضوری مزایایی دارد هم دورکاری، دلیلی ندارد هر دو را بخواهی. به کارکنان دورکارت بگو که بازگشت به محل کار، سختی‌هایی دارد و آنها حتما این را می‌دانند که خودشان تصمیم به دورکاری گرفته‌اند. و شما این اقدامات را برای راحت‌تر کردن شرایط انجام داده‌اید. کسانی که در شرکت هستند طبیعتا ممکن است ناهار دسته جمعی بخورند یا فعالیت‌های گروهی داشته باشند. این هم یکی از مزایای کار حضوری است و اگر دورکارها دلشان چنین چیزی می‌خواهد، می‌توانند به محل کار برگردند.
یکی دیگر از کارمندها نوشته: «به زودی قرار است بخشی از کارها را به صورت حضوری انجام دهیم و بعضی روزها، دورکاری کنیم. قرار شده، هر کس در هر جایی که خالی بود، کارش را انجام دهد. من دچار نوعی معلولیت هستم که سر و صدا، تمرکزم را شدیدا به هم می‌زند و توانایی انجام کار را از من می‌گیرد. قبلا یک میز مخصوص به خودم داشتم و همکارها هوایم را داشتند اما حالا می‌ترسم که مجبور شوم جایی کار کنم که سر و صدا زیاد است. آیا کاری هست که انجام دهم؟» پاسخم به او این است: بله! طبق قوانین می‌توانی از کارفرما درخواست کنی که شرایط را برای کار کردنت فراهم کند. مثل یک فضای ساکت با یک میز که همیشه برای خودت باشد. ابتدا با مدیرت، یک گفت‌وگوی غیررسمی داشته باش. گاهی همین گفت‌وگو کافی است تا به مشکلت رسیدگی شود. ببین واکنشش چیست. لازم نیست اول از راه قانونی وارد شوی. اما اگر نشد، می‌توانی یک ایمیل به منابع انسانی بزنی و درخواست رسمی کمک کنی. آنها هم ممکن است راه‌حل‌های جایگزینی پیشنهاد کنند اما اجازه ندارند درخواستت را نادیده بگیرند. قانون، حداقل در آمریکا آنها را موظف کرده که با تو در این باره گفت‌وگو کنند تا برای مشکل، راه‌حلی پیدا کنید.
- در مورد پیشنهاداتی که مشاوران خارجی ارائه کرده‌اند، قبل از پذیرش و به‌کارگیری این پیشنهادات، بررسی کنید که آیا با توجه به شرایط و بافت اجتماعی - اقتصادی کشورمان، اجرای این پیشنهاد به مصلحت است. این وبلاگ مسئولیتی در قبال کاربرد این پیشنهادات توسط خوانندگان ندارد.
- لطفا نظرات و تجربیاتتان را با خوانندگان وبلاگ در میان بگذارید.