سئوال:
مشاور عزیز،
مدتی پیش از شرکتی با من تماس گرفتند و قرار مصاحبه گذاشتند. جلسه اول مصاحبه به خوبی پیش رفت. مسوول مصاحبه، مدیر منابع انسانی شرکت بود که واقعا برخورد خوبی داشت و گفت‌وگوی سازنده‌ای داشتیم. او به من گفت که جذب نیرو برای این جایگاه شغلی، یکی از اولویت‌های اصلی آنهاست. گفت‌وگوی من با مدیر استخدام نیز خوب پیش رفت، اما آنها نهایتا فرد دیگری را استخدام کردند چرا که از نظر آنها او باتجربه‌تر بود. مدیر منابع انسانی به من گفت: «به محض اینکه تصمیم گرفتیم دوباره جذب نیرو کنیم، اگر فرصت شغلی ایجاد شده متناسب با تجربیات شما بود، حتما با شما تماس خواهیم گرفت.» سه ماه بعد، درحالی‌که من همچنان در جست‌وجوی کار بودم دوباره با من تماس گرفتند و از من خواستند که برای مصاحبه به شرکت مراجعه کنم.
این یک فرصت شغلی جدید بود و من هیجان‌زده بودم، اما وقتی در جلسه مصاحبه حاضر شدم، حس کردم که برخورد مدیر منابع انسانی کمی فرق کرده و کمی رسمی‌تر صحبت می‌کرد. انگار با بی‌میلی و به اجبار انجام مصاحبه را پذیرفته بود. چند بار به ساعتش نگاه کرد و مصاحبه در عرض ۲۶ دقیقه و بدون هیچ پرسش و پاسخی پایان یافت. تا به خانه رسیدم از آنها ایمیلی دریافت کردم که در آن نوشته شده بود: «نه! متشکریم». یک ماه پس از مصاحبه دوم، دوباره با من تماس گرفتند و از من خواستند که برای مصاحبه به آنجا بروم. من هم به مدیر منابع انسانی آن شرکت، آلیسون، ایمیلی فرستادم و از او خواستم قبل از دیدار حضوری با هم تلفنی صحبت کنیم.
وقتی آلیسون با من تماس گرفت، به او گفتم: «آخرین باری که همدیگر را دیدیم احساس کردم که شما از قبل فرد مورد نظر خود را انتخاب کرده بودید. »او در پاسخ گفت: «ما از تو متشکریم که وقت گذاشتی و آمدی. درست حدس زده‌ای. یکی از کارمندان خودمان برای این جایگاه شغلی بهترین گزینه بود. » او درحالی‌که تلاش می‌کرد از من عذرخواهی کند، گفت: «مدیر هر کسی را که بخواهد استخدام می‌کند.» چگونه در این شرایط می‌توانم برای جلسات مصاحبه بعدی خود را آماده کنم؟ لطفا من را راهنمایی کنید.
پاسخ مشاور:
دوست عزیز، هیچ خطایی از تو سر نزده. احتمالا آنها از قبل فرد مورد نظر خود را انتخاب کرده بودند و مصاحبه با تو یک مصاحبه ساختگی بوده است، اما چرا باید چنین کاری کنند؟ در بعضی از شرکت‌ها قوانین و سیاست‌های خاصی وجود دارد که مدیران استخدام را ملزم می‌دارد پیش از استخدام، ده‌ها رزومه را بررسی و با ده‌ها نفر مصاحبه کنند. آنها نیز برای آنکه طبق قوانین عمل کرده باشند، لیست بلند بالایی از کاندیداها تهیه می‌کنند و با تک‌تک آنها قرار مصاحبه می‌گذارند، درحالی‌که فرد مورد نظر خود را از قبل انتخاب کرده‌اند. آنها برای زمان مصاحبه‌شوندگان ارزش قائل نیستند. این رفتار نادرست و غیرحرفه‌ای است. در بعضی از سازمان‌ها سیاست‌هایی وجود دارد که طبق آن، اگر یکی از کارمندان فعلی برای جایگاه شغلی جدید مناسب باشد، مدیران استخدام تنها زمانی اجازه دارند با او مصاحبه کنند که قبلا با چند جوینده کار از خارج سازمان مصاحبه کرده باشند. این نه تنها توهین به جویندگان کار، بلکه توهین به مسوولان مصاحبه نیز هست، چون وقت هر دو طرف مصاحبه هدر می‌رود.
پنج نشانه یک مصاحبه ساختگی از این قرارند:
- اگر مصاحبه‌کننده طی مصاحبه تو را نگاه نکند، از تو سوال‌های تکمیلی نپرسد و صحبت‌های تو را با شتاب و ناخوانا روی برگه بنویسد، مصاحبه احتمالا ساختگی است.
- اگر مصاحبه‌کننده بگوید: «ما برای این فرصت شغلی چند کاندیدای دیگر را نیز در نظر داریم که همگی واجد شرایط هستند، بعضی از آنها خارج از سازمان هستند و برخی نیز از کارمندان خودمان». چه لزومی دارد که این را به تو بگویند؟ همه ما با این فرض در مصاحبه شرکت می‌کنیم که سازمان مربوطه به جز ما با افراد دیگری نیز تماس گرفته. ما می‌دانیم که تنها گزینه آنها نیستیم.
- اگر مصاحبه‌کننده بگوید: «اگر شما را برای این کار مناسب نیافتیم، ممکن است در آینده با شما تماس بگیریم و فرصت شغلی جدیدی را پیشنهاد کنیم که با سابقه کاری شما متناسب باشد». چرا باید قبل از اتمام مصاحبه تو را نا امید کند؟
- اگر تا به حال هیچ ارتباطی با شرکت مربوطه نداشته‌ای و مثلا روز سه‌شنبه با تو تماس گرفته و قرار مصاحبه را برای روز پنج‌شنبه گذاشته‌اند و پس از اتمام مصاحبه، هیچ خبری از آنها نشده، مصاحبه احتمالا نمایشی بوده است. این شتابزدگی نشانه خوبی نیست.
- اگر تو مستقیما با مدیر استخدام ملاقات کنی – کسی که احتمالا بی‌صبرانه به دنبال یک نیروی کار ماهر برای تیمش است – و او نیز مصاحبه را سرسری انجام دهد، این مصاحبه احتمالا ساختگی و صرفا برای رفع تکلیف است.
آنها ممکن است کارمند مورد نظر خود را انتخاب کرده باشند یا اصلا فرصت شغلی جدیدی در کار نباشد. بعضی از سازمان‌ها با جویندگان کار مصاحبه می‌کنند فقط به این علت که از آنها ایده یا اطلاعات بگیرند. این درست مثل تست بازیگری تئاتر است. به تو می‌گویند: بازیگر نقش جین اسمیت قبلا انتخاب شده است. این یعنی آنها از قبل می‌دانند که چه کسی قرار است نقش جین اسمیت را بازی کند. اگر به هر دلیلی احساس کردی که به یک مصاحبه نمایشی دعوت شده‌ای، دلسرد نشو. چه استخدام شوی چه نشوی، به هر حال مصاحبه، یک تجربه است و می‌توانی از آن یک درس تازه بگیری. یکی از درس‌هایی که می‌توانی از مصاحبه بگیری این است که چگونه به ندای درون خودت اعتماد کنی. ما انسان‌ها در اعماق وجودمان می‌دانیم که چه کسی با ما روراست است و چه کسی دروغ می‌گوید. اگر نشانه‌ها را جدی بگیرید، از روند مصاحبه خواهید دریافت که ساختگی بوده است یا خیر و از اینکه هرگز با شما تماس نگیرند آزرده نخواهید شد.
- در مورد پیشنهاداتی که مشاوران خارجی ارائه کرده‌اند، قبل از پذیرش و به‌کارگیری این پیشنهادات، بررسی کنید که آیا با توجه به شرایط و بافت اجتماعی - اقتصادی کشورمان، اجرای این پیشنهاد به مصلحت است. این وبلاگ مسئولیتی در قبال کاربرد این پیشنهادات توسط خوانندگان ندارد.
- لطفا نظرات و تجربیاتتان را با خوانندگان وبلاگ در میان بگذارید.