آیا باید در مناسبت‌ها و تعطیلات به رئیسم هدیه دهم؟

پاسخ مشاور:

دوست عزیز، تعطیلات سال نوی میلادی پیش روی ماست و همه در تکاپو هستند. بعضی‌ها هدیه می‌دهند. بعضی‌ها به یک تماس ویدئویی اکتفا می‌کنند. این روزها کلی سوال در مورد تعطیلات از من پرسیده شده. در پاسخ به سوال تو باید بگویم که این حرکتت از روی ملاحظه است اما در محیط کار، عرف این است که یک فرد رده بالا به فرد رده پایین هدیه دهد. این قانون به واسطه دینامیک‌های قدرت میان رئیس و کارمند وجود دارد. در غیراین صورت، کارمند احتمالا احساس وظیفه می‌کند که برای مدیرش کادو بخرد و درست نیست که یک مدیر از رابطه‌ای به این شکل نفع ببرد.
اما فرستادن یک کارت تبریک هیچ ایرادی ندارد و عالی می‌شود اگر در آن بنویسی که قدردان او هستی.
حالا که صحبت از تعطیلات کریسمس شد، بد نیست به سوالاتی که این روزها بارها و بارها می‌شنوم بپردازیم.

یکی از مخاطبان نوشته: «رئیس من از مدیر ما خواسته در محل کار بچرخد و از همه کارمندها نفری ۶۰ دلار بگیرد تا برایش کادو بخریم. اما من امسال شرایط مالی خوبی ندارم. همسرم یک ماه پیش شغلش را عوض کرده و در تنگنا هستیم. حتی خودمان هم به همدیگر هدیه ندادیم. وقتی نظرم را به همکاران گفتم، گفتند اجباری است و هیچ‌کس حق ندارد شرکت نکند. آیا به نظرتان من الکی دارم داستان درست می‌کنم؟ آیا ۶۰ دلار پول زیادی نیست؟»

پاسخم به او این است: «دوست خوبم، حتی اگر مبلغ ۵ دلار بود، باز هم به تو می‌گفتم که اجبار کارکنان برای پرداخت چنین پولی کاری نادرست است، چه برسد به اینکه از کسی که اوضاع مالی‌اش مساعد نیست، به زور بخواهند ۶۰ دلار بگیرند. سوالم این است که آیا به آنها نه قاطعانه گفتی؟ اگر برای مودب بودن، حرفت را آرام زده‌ای، مستقیم و رک‌تر باش. به آنها بگو که واقعا پولی نداری و وقتی نداری، واقعا نمی‌توانی چیزی به آنها بدهی. شاید بهتر باشد ببینی آیا از میان بقیه همکارها، فرد دیگری هم به این رویه اعتراض دارد یا نه. این‌جوری می‌توانید به‌صورت گروهی اعتراض کنید و راحت‌تر جواب خواهید گرفت.»

یکی دیگر از مخاطبان گفته: «طی سال‌های گذشته، بعضی از کارکنانم به مناسبت تعطیلات به من هدیه داده‌اند. من واقعا خجالت می‌کشم و دلم می‌خواهد هیچ کس در تیمم احساس فشار و وظیفه نکند که به من کادو بدهد. دوست دارم امسال پیشدستی کنم و بگویم امسال کادو بی‌کادو. اما می‌ترسم گستاخ به نظر برسم یا کسانی که سال‌های قبل به من هدیه داده‌اند، احساس بدی پیدا کنند. چطور این کار را مودبانه انجام دهم؟»

در پاسخ به او و همه مدیرانی که با این مساله مواجهند می‌گویم هر چه سریع‌تر درباره‌اش صحبت کنید. به کارمندها چیزی در این مایه‌ها بگویید: «می‌دانم که بعضی از کارمندها دوست دارند کادو رد و بدل کنند. می‌خواستم پیشاپیش بگویم که برای من، اینکه کارتان را خوب انجام می‌دهید بهترین هدیه است. به نظر من هیچ کارمندی نباید مجبور باشد به رئیسش هدیه دهد، پس این تمرکز را روی خانواده و دوستانتان بگذارید.»
اما اگر با وجود این، هدیه‌ای از کارمندی دریافت کردید، با مهربانی آن را بپذیرید، مگر اینکه به طرز غیرمعمولی، گران باشد. نباید در کسی احساس بد ایجاد کنید. شما فقط می‌خواهید کسی احساس نکند که موظف به کادو دادن به شماست.

یکی دیگر از مخاطبان گفته: «یک هدیه مناسب برای همکار چیست؟ من به تازگی وارد این شرکت شده‌ام و حس می‌کنم در اینجا، کارمندها به هم کادو می‌دهند. تا به‌حال جایی کار نکرده‌ام که چنین رسمی داشته باشند. به همین خاطر، نمی‌دانم چه جور کادویی برای همکارانم بخرم که مناسب باشد. چه جور کادویی برای همکارها خوب است؟ چقدر باید هزینه کنم؟»

در پاسخ به این دوست عزیز باید بگویم که چیزهایی که همکارها معمولا به هم هدیه می‌دهند، در یکسری آیتم مشخص هستند: خوراکی، قهوه، شمع و کارت پستال، همه آیتم‌هایی هستند که می‌توانی به هر کارمندی با خیال راحت هدیه دهی (چون اغلب آدم‌ها از این چیزها خوششان می‌آید). همچنین می‌توانی هدیه‌ات را متناسب با سرگرمی‌ها و چیزهایی که همکارت دوست دارد انتخاب کنی. مهم‌ترین چیزی که باید به خاطر داشته باشی این است که چیزهایی که برای اعضای خانواده و دوستانت، مناسب هستند ممکن است برای یک همکار هدیه مناسبی نباشند. یک قانون مفید را می‌توانی به‌کار بگیری.
از خرید چیزهایی که پوشیده می‌شوند یا عطر، ادوکلن و لوسیون و …، خودداری کن. چون این هدایا مناسب دوستان هستند که با آنها نزدیک و صمیمی هستی اما برای یک همکار، زیادی صمیمانه‌اند. به رفتارها و سلایق همکارانت دقت کن. یکی منظم است و اهل سازماندهی. یکی سرمایی است و یکی گرمایی. یکی قهوه دوست دارد و همیشه یک لیوان روی میزش است. یکی عاشق برف است، یکی دیگر خوره فیلم و سریال است، یکی یوگا می‌کند و یکی در دوران قرنطینه، نان پختن را یاد گرفته. به این چیزها دقت کن و هدیه هر همکارت را متناسب با سلیقه‌اش تهیه کن.
محدوده قیمت به شرکتی که در آن کار می‌کنی بستگی دارد اما نباید بیش از حد برای این هدایا هزینه کنی.

1. در مورد پیشنهاداتی که مشاوران خارجی ارائه کرده‌اند، قبل از پذیرش و به‌کارگیری این پیشنهادات، بررسی کنید که آیا با توجه به شرایط و بافت اجتماعی - اقتصادی کشورمان، اجرای این پیشنهاد به مصلحت است. این وبلاگ مسئولیتی در قبال کاربرد این پیشنهادات توسط خوانندگان ندارد.
2. لطفا نظرات و تجربیاتتان را با خوانندگان وبلاگ در میان بگذارید.