چگونه از کارمندی که در آستانه اخراج است حمایت کنیم؟

پاسخ مشاور:

دوست عزیز، پیش از آنکه به موضوع تصمیم‌گیری بپردازیم، اجازه بده به این سوال پاسخ دهیم که «چه کارهایی می‌توانی برای کارمند اخراجی انجام دهی تا فرآیند اخراج را برایش آسان‌تر کنی؟».

بسیاری از شرکت‌ها چنین زحمتی به خود نمی‌دهند اما کارهای زیادی هست که می‌توانی برای حمایت از او انجام دهی، از جمله:

1. حتی با وجود کمبود بودجه، می‌توانی مبلغی را به‌عنوان «پاداش انفصال از خدمت» برای کارمند اخراجی کنار بگذاری، حتی اگر شرکت چنین قانونی وضع نکرده. به‌علاوه، می‌توانی مبلغی را به‌عنوان «کمک برای کاریابی» به او اختصاص دهی تا راحت‌تر کار پیدا کند.
2. اندکی پس از اخراج، او را به‌طور پاره‌وقت به عنوان مشاور کسب‌وکار استخدام کن. تو با این کار به سایر کارکنان این پیام را می‌دهی که هیچ خصومتی با کارمند اخراج شده نداری و برای زحمات کارکنانت ارزش قائلی.
3. اگر شرکت اجازه نمی‌دهد کارمند اخراجی را به کارفرمای دیگری معرفی کنی، به کارمند اخراج شده کمک کن لیستی از کسانی که می‌توانند معرف او باشند تهیه کند، مثل مدیران سابقش، مشتریان و فروشندگان سابق و فعلی و سایر کسانی که با وظایف و عملکرد او آشنا هستند و می‌توانند او را ضمانت کنند.
4. در یک زمان مناسب، با آشنایانت تماس بگیر و به آنها بسپار که اگر کاری مناسب او پیدا شد، تو را خبر کنند. البته قبلش از کارمندت اجازه بگیر.
5. سه یا چهار هفته پس از اخراج، با او قرار ناهار یا عصرانه بگذار. در این جلسه می‌توانی توصیه‌هایت را در رابطه با کاریابی در اختیار او قرار دهی. اخراج شدن برای کارمند یک شوک بزرگ است و از نظر روحی در شرایطی نیست که بتواند به درستی تصمیم بگیرد. اشتیاق تو برای کمک به او، نشان می‌دهد تا چه حد نسبت به (همه) کارکنانت متعهد هستی.
6. اگر از تو درخواست کمک هزینه بیکاری کرد، با او جنگ و دعوا نکن. حتی اگر منابع انسانی یا مدیرانت با درخواست او مخالفت کردند، تو طرف او را بگیر، حمایتش کن و کار درست را انجام بده.
7. مادامی که کارمند، شرکت را ترک نکرده و نامش هنوز در لیست کارکنان است، کمک کن تا از سوی دیگران دیده شود یا مهارتی به رزومه‌اش اضافه کند، مثلا با شرکت در یک رویداد یا همکاری داوطلبانه با یک سازمان حرفه‌ای.
8. و در نهایت، به صراحت به او توضیح بده که علت اخراجش، سوء‌عملکرد نبوده و کسری بودجه تو را وادار کرده که جایگاه شغلی او را حذف کنی. اگر لازم است این را هزار بار برایش تکرار کن. کسی که اخراج می‌شود، اولین سوالی که به ذهنش می‌رسد این است: «من کارمند بدی بودم؟»

حالا بپردازیم به سوال که «کدام کارمند را اخراج کنم؟» به برنامه سال ۲۰۱۸ نگاهی بینداز. اهداف اصلی را لیست کن. سپس درباره تیم کارکنانت فکر کن. تو قطعا می‌دانی که وجود کدام‌یک از آنها برای رسیدن به این اهداف، ضروری است. احتمالا دو، سه نفر از کارکنان هستند که نبودنشان، لطمه‌ای به برنامه‌ات نمی‌زند. درباره آنها خوب فکر کن. کدام‌یک از آنها می‌تواند جای خالی یک کارمند اخراج شده را پر کند؟ با هیچ‌یک از کارمندانت مشورت نکن، حتی اگر به آنها اعتماد داری. این مسوولیت فقط بر عهده توست، به‌خصوص حالا که منابع انسانی و مدیرت، پشتت را خالی کرده‌اند. با خودت خلوت کن و روی سوالت تمرکز کن. به ندای درونت گوش بده. البته اجازه نده احساست نسبت به آن کارمند روی تصمیمت تاثیر بگذارد. اجازه نده سن، جنسیت، نژاد، مذهب یا سایر ویژگی‌هایی که ربطی به عملکردش ندارند، روی تصمیمت تاثیر بگذارند. وقتی تصمیمت را گرفتی، با هری و منابع انسانی صحبت کن. با آنها جلسه‌ای تشکیل بده. مدارک مربوطه را از قبل آماده کن. از میان کارکنان منابع انسانی، کسی را به جلسه دعوت کن که دلسوز و مهربان باشد و کمک کند گفت‌وگوهای تو و کارمند اخراجی به آسانی پیش برود. زمانی را برای تشکیل جلسه انتخاب کن که سایر کارکنان دور و برتان نباشند. پس از اتمام جلسه، به کارمندت اجازه بده به خانه برود. به او زمان بده تا اتفاقات را هضم کند. قبل از جلسه، هر چه می‌خواهی به او بگویی را یادداشت و بارها با خودت تمرین کن. می‌توانی گفت‌وگو را این‌گونه آغاز کنی: «سلام. ممنون که به ما ملحق شدی. متاسفانه خبر بدی دارم.

به‌تازگی بودجه‌های سال ۲۰۱۸ را دریافت کردیم و مجبوریم هزینه‌ها را کاهش دهیم. واقعا متاسفم اما مجبوریم عذر تو را بخواهیم. همکاری تو با ما دو هفته دیگر تمام خواهد شد. البته این ربطی به عملکرد تو ندارد. عملکرد تو فوق‌العاده است و من با کمال میل حاضرم تو را به سایر کارفرماها معرفی کنم. در واقع ما داریم تعدیل نیرو می‌کنیم. پس از آنکه همکاری‌ات با ما تمام شد، اگر مایل بودی، خوشحال می‌شوم از تو به عنوان مشاور پاره‌وقت دعوت به همکاری کنم. می‌توانیم بعدا درباره‌اش صحبت کنیم. هر وقت که خواستی می‌توانیم درباره بیمه و کمک هزینه بیکاری صحبت کنیم. می‌دانم که هضم این موضوع برایت سخت است. اخراج کارمند، یکی از سخت‌ترین کارهایی است که یک مدیر مجبور است انجام دهد. من کارکنان زیادی را اخراج کرده‌ام و برای این کارم دلایل قانع‌کننده‌ای داشتم اما باور کن که اخراج آنها آسان‌تر بود چون تو هیچ خطایی مرتکب نشده‌ای.» و در نهایت اینکه، درباره آینده‌ات فکر کن. کاهش غیرمنتظره بودجه می‌تواند نشانه بدی باشد. اگر شرکت شما در شرایط نامساعدی به سر می‌برد، شاید بهتر باشد خودت هم به دنبال یک کار موقتی باشی. در حال حاضر شرایط بازار کار بهتر از سال‌های قبل است. چرا خودت را محدود به شرکتی کنی که بدون‌مقدمه از تو می‌خواهند کارمندت را اخراج کنی و حتی از تو حمایت نمی‌کنند؟ هری در اولین بحران مدیریتی، پشت تو را خالی کرد. به همه اینها فکر کن. برایت بهترین‌ها را آرزومندم.

1. در مورد پیشنهاداتی که مشاوران خارجی ارائه کرده‌اند، قبل از پذیرش و به‌کارگیری این پیشنهادات، بررسی کنید که آیا با توجه به شرایط و بافت اجتماعی - اقتصادی کشورمان، اجرای این پیشنهاد به مصلحت است. این وبلاگ مسئولیتی در قبال کاربرد این پیشنهادات توسط خوانندگان ندارد.
2. لطفا نظرات و تجربیاتتان را با خوانندگان وبلاگ در میان بگذارید.