سئوال:
مشاور عزیز
مدتی است قصد دارم از کار خود استعفا دهم. پیش از آنکه جست‌وجو برای کار جدید را آغاز کنم، تصمیم گرفتم رزومه‌ام را به‌‌روزرسانی کنم چون از آخرین باری که آن را بهروز کردم، سال‌ها می‌گذرد. سوالم اینجاست که آیا روش‌های قدیمی رزومه‌نویسی هنوز کاربرد دارند یا منسوخ شده‌اند؟ شما چه فکر می‌کنید؟
پاسخ مشاور:
دوست عزیز، مدتی است که استفاده از عبارت Corporate Zombie یا زامبی اداری در عرصه کسب‌وکار رایج شده است. زامبی اداری، کارمندی است که هرگز سوال نمی‌کند، به دنبال راه‌حل‌های جدید یا جایگزین نمی‌گردد و برای حل مشکلات از همان فرمول‌های قدیمی استفاده می‌کند. در یک چنین محیطی ابتکار عمل وجود ندارد و همه موظفند از قوانین خشک و سختگیرانه تبعیت کنند. بسیاری از جویندگان کار هنگام رزومه‌نویسی یا بهروز کردن روزمه‌هایشان مرتکب یک اشتباه رایج می‌شوند. اگر به رزومه‌هایی که به یک سازمان ارسال می‌شود نگاهی بیندازی، احساس می‌کنی میان آنها هیچ تفاوتی وجود ندارد. گویی که تمام آنها را یک نفر نوشته است. اغلب افراد، رزومه خود را به سبکی می‌نویسند که من نامش را «ادبیات زامبی» می‌گذارم. حدود ۵۰ سال است که بسیاری از جویندگان کار برای رزومه‌نویسی از این ادبیات استفاده می‌کنند، اما وقت آن رسیده که این روش را کنار بگذاریم. زمانی که برای یک شرکت رزومه می‌فرستی، یک «انسان» رزومه تو را مرور می‌کند تا با تو قرار مصاحبه بگذارد. تصمیم بر سر آنکه تو برای مصاحبه مناسب هستی یا خیر بر عهده یک انسان است، نه یک نرم‌افزار یا اپلیکیشن. یک انسان زنده این وظیفه را بر عهده دارد.
تو باید در رزومه‌ات به شکلی کاملا شفاف نشان دهی که در چه کارهایی تخصص داری و چگونه می‌توانی به کارفرمای آینده‌ات کمک کنی. متاسفانه این نکته‌ای است که حدود ۹۰ درصد جویندگان کار از آن غافلند. آنها در رزومه‌شان به کلی‌گویی اکتفا می‌کنند و به همین علت، اغلب رزومه‌ها کسل‌کننده و شبیه به هم هستند، مانند این رزومه: «من یک کارمند حرفه‌ای نتیجه‌گرا هستم، دارای مهارت در رهبری فعالیت‌های فراواحدی به منظور نیل به اهداف سازمانی.» وقتی از این ادبیات استفاده می‌کنی، تمام نقاط مثبت تو میان این کلمات کلیشه‌ای گم می‌شود. کسی که این رزومه را می‌خواند نمی‌تواند تشخیص دهد تو چگونه فکر می‌کنی یا درباره سوابق و دستاوردهای شغلی‌ات چه نظری داری یا برای آینده چه برنامه‌ای داری. این رزومه نمی‌تواند معرف تو باشد. خودت را طوری معرفی کن که هر کس رزومه را خواند، بداند که یک انسان را مخاطب قرار داده‌ای.
بیشتر از ویژگی‌های شخصیتی و توانایی‌هایت بگو. مثل این نمونه: «من در دوران تحصیل، یک نشریه دانشگاهی در رابطه با کسب‌وکار راه‌اندازی کردم. از همین طریق وارد حوزه روابط‌عمومی شدم. از آن زمان نیز با چندین نشریه و رسانه مشهور مثل USA Today همکاری داشته‌ام.» حالا کسی که رزومه تو را می‌خواند، داستانت را می‌داند. او می‌داند که تو در چه کارهایی تخصص داری و تلاش‌هایت نتیجه‌بخش بوده است. اگر به این رزومه دقت کنی، می‌بینی که نویسنده آن اصلا اظهار فضل نکرده و توانایی‌هایش را به اصطلاح جار نزده است. او نگفته که «من باهوش، آگاه و خلاقم». رزومه جای فخرفروشی نیست. کسی که به روش «انسانی» رزومه می‌نویسد، از خودش تعریف بیجا نمی‌کند. او فقط داستانش را تعریف می‌کند و تو هم می‌توانی داستانت را بگویی. ادبیات زامبی را کنار بگذار و از صدای انسانی‌ات استفاده کن.
بسیاری از جویندگان کار تصور می‌کنند باید از همان روش کسل‌کننده و خاک‌خورده‌ای استفاده کنند که کارفرمایان برای درج آگهی استخدام استفاده می‌کنند. آنها آگهی را می‌خوانند و سپس هر آنچه در آگهی آمده را از زبان خودشان در رزومه می‌نویسند. آنها فراموش می‌کنند که کسی که رزومه‌ها را بررسی می‌کند، یک انسان است و اوست که تصمیم می‌گیرد با چه کسی قرار مصاحبه بگذارد و به چه کسی ایمیل «نه، متشکریم» بفرستد. ما انسانیم و جز این نمی‌توانیم باشیم. ما خواسته یا ناخواسته به گرما و احساسات انسانی واکنش نشان می‌دهیم. یکی از خسته‌کننده‌ترین کارهای دنیا، خواندن کوهی از رزومه‌های تکراری است. زمانی را به یاد دارم که عصرها در اوج خواب‌آلودگی مجبور بودم ده‌ها رزومه را بررسی کنم و از زندگی‌ام متنفر شده بودم. هر نشانه‌ای از احساسات انسانی در رزومه می‌تواند به جویندگان کار کمک بزرگی کند.
بعضی از مدیران و کارکنان بخش منابع انسانی از رزومه‌هایی از این دست استقبال نمی‌کنند. این مشکل تو نیست. مشکل آنهاست. رزومه قرار است تو را به کسی معرفی کند که هیچ‌گونه شناختی از تو ندارد، پس باید حاوی اطلاعات مرتبط باشد، مرتبط به تو و به کسی که آن را می‌خواند. تو باید رزومه‌ات را متناسب با توانایی‌های خودت و شغل مربوطه شخصی‌سازی کنی. هر بار که تصمیم می‌گیری برای شرکتی رزومه بفرستی، آن را بخوان و بازبینی کن. البته اگر شغل‌های مورد نظر تو در یک گروه قرار دارند یا مشابه هم هستند، نیازی به بازبینی یا ویرایش رزومه نیست، سوابق شغلی خود را مانند یک داستان تعریف کن. چطور وارد آن شرکت شدی؟ چه تحولاتی در آنجا ایجاد کردی؟ چرا آنجا را ترک کردی؟ لازم نیست تمام وظایف شغلی‌ات را مو به مو شرح دهی چون سایر کسانی که شغل تو را داشته‌اند، دقیقا همان وظایف را انجام داده‌اند. وجه تمایز تو با دیگران، وظایف شغلی‌ات نیست، آنچه تو را از سایرین متمایز می‌کند، داستانت است.
کنترل فرآیند جست‌وجوی کار را در دستان خودت بگیر. روش سنتی رزومه‌نویسی مثل جعبه‌ای کوچک است که برای قابلیت‌ها و استعدادهای تو جای کافی ندارد. این روزها یکی از بهترین راه‌ها برای تبلیغ یک برند، استفاده از روش «روایت داستان» است. تو نیز به‌عنوان جوینده کار با یک برند فرقی نداری. پس باید به بهترین شکل خودت را معرفی کنی و یکی از موثرترین روش‌ها برای برندسازی جویندگان کار، رزومه‌نویسی به شیوه روایت داستان است. داستان تو، برند تو است. متعلق به تو و منحصر‌به‌فرد است. تو تنها از این طریق می‌توانی نظر مدیر استخدام را جلب کنی. نیازی نیست توانایی‌هایت را به زور به کسی بقبولانی. داستان تو گویای توانایی‌هایت است.
- در مورد پیشنهاداتی که مشاوران خارجی ارائه کرده‌اند، قبل از پذیرش و به‌کارگیری این پیشنهادات، بررسی کنید که آیا با توجه به شرایط و بافت اجتماعی - اقتصادی کشورمان، اجرای این پیشنهاد به مصلحت است. این وبلاگ مسئولیتی در قبال کاربرد این پیشنهادات توسط خوانندگان ندارد.
- لطفا نظرات و تجربیاتتان را با خوانندگان وبلاگ در میان بگذارید.