آشتی با شاهنامه فردوسی

یکی از افسوسهایی که میخورم اینه که چرا علیرغم اهمیت بالای ادبی و فرهنگی شاهنامه فردوسی، چندان با این اثر آشنا نیستم.

یادم میاد دبستانی که بودم، مرحوم پدرم تشویق می‌کرد که کتابهایی دوران کودکی و مکتبخونه خودش، یعنی امثال کلیله و دمنه و شاهنامه فردوسی رو بخونم، هر کدوم اینها هم دردسرهای خودش رو داشت: کلیله و دمنه که پر بود از لغتهای عربی و دستور زبان نامانوس؛ شاهنامه هم علاوه بر لغات فارسی قدیمی، فلقهای خوانش درست و رعایت وزن و قافیه رو هم داشت.

اما با مثنوی مولانا خیلی خیلی راحت‌ترم، چرا؟ چون مثنوی مولانا رو تو یه روز تابستونی بلند سال اول یا دوم راهنمایی، لای کتابهای دوران دانشجویی برادرم کشف کردم و از سر کنجکاوی و تفنن، و بدون هیچ تشویق و تنبیهی، جرعه جرعه نوشیدم. البته به خاطر محدود بودن سایر تفریحات (تلوزیون مثل الان) شاید چاره دیگه‌ای هم نداشتم.

بگذریم، تو این سالها همیشه دوست داشتم برگردم و شاهنامه رو بخونم، ولی هم درگیریهای شغلی فرصتی برای اینکار نمی‌گذاشت، و هم به نوعی هنوز ترس دوران کودکیم از مواجهه با این اثر سترگ، یه مانع روانی برای نزدیک شدن به شاهنامه بود تا اینکه چند وقت پیش با پادکست فردوسی‌خوانی آشنا شدم. راوی این پادکست آقای امیر خادمه که خودش رو اینجوری معرفی کرده:

من امیر خادم هستم. دکترای ادبیات تطبیقی دارم از دانشگاه آلبرتا و تا سال هزار و سیصد و نود و هشت در دانشگاه تورنتو تدریس می‌کردم. اگرچه در ابتدا تدریس شاهنامه در حیطه من نبوده، به خاطر علاقه‌ی قدیمی به این کتاب تصمیم به خواندن آن در قالب این پادکست گرفتم و همزمان به طلبگی در راه فهم بهتر این اثر هم مشغول شدم.

این چند وقته گاهی صبحها موقع رفتن به سرکار و یا شبها موقع خواب به این پادکست گوش میدم. خوبیش اینه که علاوه بر روخوانی از شاهنامه، بعد از هر چند بیت، توقفی میکنه و اون ابیات رو داستان‌وار برامون تعریف میکنه و هم لغتهای سختش رو برامون واشکافی میکنه.

این پادکست به صورت هفتگی پخش میشه و مدت هر اپیزود حدود یک ساعته و تا حالا ۱۵۲ قسمت ازش پخش شده. ایشون شاهنامه زو از اول خونده، و بهتره ما هم از اول بهش گوش کنیم. البته من فعلا به صورت جسته گریخته قسمتهای مختلفش رو گوش کردم (برای مثال صدوچهل‌ودوم: داستان نبرد انوشیروان با روم‎)، ولی قصد دارم اولین فرصت، شروع  کنم شاهنامه رو از اول شنیدن. و البته که همونظور که باید مثنوی رو چندباره و چندباره خوند تا باهاش کامل آشنا شد، شاهنامه رو هم باید چند بار خوند و شنید تا با زیر و زبرش آشنا شد و هر بار به درک بهتری ازش رسید.

نهایتا امیدوارم پسرم هم از این طریق به طور غیر مستقیم با شاهنامه آشنا شه، و بعدها باهاش راحت باشه.