معرفی کتاب: «با کودک نا آرام و بدقلق چه کنیم: مهارتهای عملی برای والدین و مشاوران»

اگه یه بچه بدقلق دارید و فکر میکنید پیشش دست و پا بسته اید، مطالعه این کتار رو از دست ندید. بهتره یکی دو سال قبل از بچه دار شدن این کتاب رو بخونید و برای خودتون خلاصه برداری کنید، چون بعدش ممکنه بدجوری گیر بیفتید. بسوزه پدر تجربه 🙂

امروزه تقریبا بسیاری از والدین به نقش روش های تربیتی آگاهند، اما یافتن کتاب هایی با زبان ساده و به دور از اصطلاحات تخصصی در این زمینه آسان نیست . کتاب حاضر، کتابی مهارت محور است و برای والدینی که کودک بدقلقی دارند نگاشته شده و تکنیک های آن دارای پشتوانه ای علمی و تجربی است . در هر فصل از کتاب،ابتدا توصیفی از رایج ترین مشکلات کودکان به همراه علل آن ها آمده و سپس راهبردهای علمی و موثر همراه با نمونه های عینی ارائه شده است. هدف این کتاب ، آموزش مهارت های فرزند پروری است تا والدین بتوانند بدون آسیب زدن به اعتماد به نفس چنین کودکانی، از آن ها افراد کارآمدی بسازند. این کتاب جذاب و خواندنی را به تمام والدینی که در آرزوی داشتن کودکانی شاد، سالم، با اعتماد به نفس و خود کفا هستند، توصیه می کنیم.

‌عنوان انگلیسی: (۲۰۰۸) Effective parenting for the hard-to-manage child: a skills-based book
نویسنده: جورجا دوگانجی – آن کندل
مترجم: سولماز جوکار – یاسمن بانکی
با مقدمه دکتر کتایون خوشابی
انتشارات: ارجمند
سال انتشار: ۱۳۹۸ (چاپ سوم)
۴۵۶ صفحه
مشاهده صفحات اولیه کتاب
لینک خرید کتاب

مقدمه

من به عنوان روان پزشک کودک، روزانه با تعدادی از والدین، به خصوص مادرانی مواجه می شوم که کودکان دشوار دارند. کودکان دشوار، بدقلق و بی قرار هستند. فریاد می کشند، گریه می کنند و غیرقابل پیش بینی هستند. به طور کلی مدیریت رفتار آن ها برای والدینب ه ویژه مادر، مشکل است. مادران اینگونه کودکان پس از مدتی کوتاه یا بلند، دچار احساس بی کفایتی در مورد نقش خود به عنوان مادر می گردند. اعتماد به نفس آنان درخصوص بکارگیری روش های مؤثر فرزندپروری جهت تربیت فرزندانشان مرتباً کمتر می شود؛ به ویژه که اطرافیان این باور غلط را در مادر تقویت می نمایند. جملاتی مانند: «تو بلد نیستی»، «تو کم حوصله ای»، «همه ی بچه ها همینطورند» و … ، نبه والد القاء می کند که او توانایی کنترل فرزندش را ندارد و به دنبال این، احساس بی کفایتی، ناامیدی، ناتوانی در والدین کودکان دشوار به وجود می آید و در خیلی از موارد نیز آن ها دچار اضطراب و افسردگی می گردند.
از ویژگی های مثبت این کتاب و ترجمه ی شیوا و رسای آن توسط سرکار خانم ها سولماز جوکار و یاسمن بانکی این است که به طور مفصل به ویژگی های سرشتی و ذاتی اینگونه کودکان و نیز راهکارهای کنترل و مدیریت رفتار کودکان دشوار و بدقلق پرداخته شده است. مطالب مفید این کتاب، آگاهی والدین و نیز افرادی که به نحوی با کودکان به کار می پردازند (روان شناسان کودک، مشاورین مدارس، مربیان مهدهای کودک، …) را در مورد ویژگی های سرشتی کودکان دشوار افزایش می دهد. امیدوارم مادران عزیز با خواندن این کتاب احساس بهتری نسبت به توانمندی خود در مدیریت رفتار فرزندشان داشته باشند و مطالعه ی این کتاب را به والدین، درمانگران، مربیان کودک و … توصیه کرده و پیشنهاد می کنم که از روش های کاربردی این کتاب استفاده ی لازم را ببرند.
دکتر کتایون خوشابی
روان پزشک و فلوشیپ روان پزشکی کودک

فهرست مطالب

کودک ناآرام و نق‌نقو
مقابله با انواع مختلف اضطراب
جنگ و دعوا بر سر غذاخوردن، بچه‌های بدغذا و بچه‌هایی که اصلا غذا نمی‌خورند
کودکانی که تمام شب بیدارند، بی‌قرارند و گریه می‌کنند: چگونه به کودکتان کمک کنید به خواب بروند و در طول شب خواب بماند
راز سیاه: استراتژی در مورد اختلال وسواسی-جبری
کودکی که گوش نمی‌دهد و نمی‌تواند هیچ کاری را تا آخر انجام دهد!: چگونه می‌توان به کودک دچار اختلال بیش‌فعالی – نقص توجه کمک کرد
کودک نافرمان: تو رئیس من نیستی
کودکانی که دچار اضافه بار حسی هستند
کودک کنجکاو، گیج و شلخته
افسردگی: تلاش برای جلوگیری از وخیم شدن اوضاع
مسئولیت‌های مراقبت از یک کودک بدقلق: وقت گذرانی برای کودک برای بهتر کردن شرایط
جعبه ابزار

نگاهی به جعبه ابزارهای این کتاب (فصل ۱۲)

ابزارهایی برای آموزش خودآرام سازی به کودکان

ابزار ۱- خود آرام سازی
ابزار ۲- فعالیت هایی برای مشکلات لمسی
ابزار۳- خطوط راهنما برای کمک به حرکت راحت و آسان کودکان
ابزار ۴- آموزش هماهنگی حرکتی بهتر به کودک
ابزار ۵- توجه کردن
ابزار ۶- توجه برگردانی
ابزار ۷- خودگویی مثبت
ابزار ۸- ذهن آگاهی
ابزار ۹- آرمیدگی تدریجی: آرام کردن بدن

ابزارهایی برای ایجاد اعتماد به نفس

ابزار ۱۰- ارزش دهی به کودک
ابزار ۱۱- زمان کودک محور
ابزار ۱۲- خوش گذرانی

ابزارهایی برای کنترل کودکان غیرقابل کنترل

ابزار ۱۳- تغییر رفتار: تقویت مثبت، نادیده گرفتن رفتار نامناسب، مدل سازی و شکل دهی رفتار
ابزار ۱۴- آموزش پیامدها و جبران رفتار
ابزار ۱۵- رعایت محدودیت ها
ابزار ۱۶- محروم سازی
ابزار ۱۷- اقتصاد ژتونی: پاداش دادن به رفتارهای مثبت

ابزارهایی برای ایجاد ساختار

ابزار ۱۸- قواعد غذا خوردن
ابزار ۱۹- لذت بردن از تنهایی
ابزار ۲۰- ابزارهایی برای مشکلات موقع خواب
ابزار ۲۱- به کودکانتان کمک کنید شبها کمتر بترسند
ابزار ۲۲- ساختاردهی به فعالیتهای روزانه

ابزارهایی برای بهبود مهارت بین فردی

ابزار ۲۳- ساندویچ بستنی
ابزار ۲۴- شیوه ارتباطی همادف عدم
ابزار ۲۵- آموزش مسئولیت و همکاری

خلاصه من از ابزار ۱۰ (جهت ایجاد اعتماد به نفس در کودک)

ابزار ۱۰: ارزش دهی به کودک

	مداوما به کودک اطمینان دهیم که طرف او هستیم و نقاط قوتش را می بینیم، خصوصا وقتی که تعارضی وجود داره و کودک رفتار نامناسبی داشته
۱	وقتی کودک میخواد صحبت کنه براش وقت بگذارید، و در شرایطی که کودک آمادگی گوش دادن نداره براش سخنرانی نکنید. (گام ۲ تا ۴)
۲	یافتن و بیان یک نکته مثبت در موقعیت موجود ✔ می دونم که میخواستی در امتحان علوم نمره خوبی بگیری و حسابی درس خوندی، اما نمی دونستی که از کدام فصل امتحان داری و اشتباه خوندی
۳	ارزش دادن به احساس کودک احساس کودک برای خودش واقعی است، حتی اگر شما فکر می کنید که او نباید این احساس رو داشته باشه ✔ میدونم از اینکه نمره ۱۴ گرفتی ناراحتی اگه اول نشون بدید که احساسش رو درک می کنید، کودک آروم میشه و ذهنش آماده چاره اندیشی و صحبت درباره روشهای حل مشکل میشه
۴	در افکار و احساسات کودک شریک شوید ✔ شرط میبندم که از اینکه معلم جلوی بچه ها نمرت رو خوند خیلی خجالت کشیدی. منم جات بودم خجالت زده و عصبانی میشدم اگر کودک گفت که اینطور نیست و اشتباه میکنید، عقب نشینی کنید و حرفهاش رو قبول کنید
۵	عینی و قابل فهم صحبت کنید و از چهارچوب موقعیت خارج نشید ✔ میدونم که جواب این سئوال رو بلد بودی، احتمالا سئوال کمی پیچیده بوده و گیج شدی ✘ استفاده از کلمات ارزشی که برای کودگ پیچیده است (مسئولیت پذیری، انضباط شخصی، عاقل و بالغ). اینها فقط کودک رو آشفته تر و ناراحت تر میکنه
۶	گوش کردن فعالانه و با علاقه به کودک، به روش پارافرایز کردن. (هدف: کاهش سوء تفاهم ها و بهبود ارتباط) ✔ بازگو کردن فهم خود از حرفهای کودک (تکرار با جمله بندی متفاوت یا خلاصه کردن) ✘ تکرار لغت به لغت حرفهای کودک
۷	بافت موقعیت را در نظر بگیرید ✔ خیلی مهم بود که با دوستت درباره مشکلاتش صحبت کنی و شب قبل از امتحان به مشکل دوستت فکر می کردی
۸	موقعیت را طبیعی جلوه دهید ✔ خیلی از بچه ها در راهنمایی تو یکی از درسها مشکل دارن ولی بعدا در دبیرستان خیلی خوب عمل می کنن. من خودم زبان عربیم خوب نبود، ولی سال چهارم حسابی عربی خوندم و تو کنکور درصد بالایی از عربی گرفتم. ✔ اینکه به جشن تولد دعوت نشدی خیلی ناراحت کننده است. منم وقتی یکی از دوستهام منو به عروسیش دعوت نکرد، خیلی احساس بدی پیدا کردم
۹	پذیرش محض + عدم موعظه کودک یا قضاوت کرن درباره موقعیت + توجه به مرحله رشدی کودک و برقراری ارتباط در همان سطح رشدی هدف شما این است که کاری کنید که کودک در حد توان رشدی خود به پیامدهای رفتارش و روشهای حل مشکل فکر کند اگر کودک کمک خواست، آماده کمک کردن باشید
۱۰	هیچ وقت کودک را در تله نیندازید (✘ گیرت انداختم پدرسگ) وقتی تحت تاثیر موقعیت هیجاناتتان بر شما غلبه کرده، ضرب العجل ندهید و از تعیین پیامدهای شدید اجتناب کنید. بحث رو به زمان دیگری موکول کنید.